กิจกรรมยามว่างยอดฮิตหนึ่งประเภทของเด็กไทยเมื่อนับสิบๆ ปีก่อน “ตี่จับ” คือการเล่นที่ว่า
ว่ากันว่านี่คือการเล่นที่ได้ทั้งสุขภาพ ความสนุก และ ฝึกความอดทดผ่านการกลั้นหายใจ
แต่ท่ามกลางความสนุกสนาน มีเด็กน้อยคน รวมทั้งผู้ใหญ่ไม่กี่คนที่จะทราบว่า การละเล่นนี้มีที่มาเกิน 4,000 ปีมาแล้ว
ตี่จับ ที่พบว่ามีการบันทึกถึงการเล่นในประเทศเป็นครั้งแรกราวปี พ.ศ. 2480 ยังเป็นการละเล่นยอดนิยมของ ลาว กับ มาเลเซีย ด้วยเช่นกัน
ที่ประเทศอินเดีย ตี่จับ เวอร์ชันออริจินัลที่ถูกเรียกว่า กาบัดดี คือกีฬายอดนิยมที่มีเงินหมุนจำนวนมากอยู่ในอุตสาหกรรมประเภทนี้ ซึ่งไม่น้อยหน้าไปกว่ากีฬาอันดับหนึ่งอย่างคริกเก็ต ที่ถูกจัดเป็น Native sport ของประเทศ
แต่ กาบัดดี กลับถูกบรรจุเข้าเป็นกีฬาสากลระดับทวีปก่อนคริกเก็ต ซึ่งเริ่มต้นจากกีฬาเอเชียนเกมส์ 1990 ที่จัดโดยประเทศจีน ชาติที่เป็นคู่ขัดแย้งทางการทหารอันดับต้นๆ ของอินเดีย
แล้วนับตั้งบัดนั้น อินเดีย ก็ครองความเป็นจ้าวเหรียญทองจนถึงเอเชียนเกมส์ 2014 โดยมีปากีสถานเป็นลูกคู่
จนกระทั่ง อิหร่าน ประกาศศักดาด้วยการล้มมหาอำนาจตลอดกาล กวาดสองเหรียญทองจากชาย-หญิง เมื่อเอเชียนเกมส์ 2018 ที่ผ่านมา
ส่วนทีมไทยที่เริ่มพื้นฐานจากตี่จับ ได้เข้าร่วมครั้งแรกเมื่อคราวเป็นเจ้าภาพเอเชียนเกมส์ 1998 จากทีมชาย แต่มาประสบความสำเร็จจากทีมหญิงที่คว้าเหรียญรางวัลได้ 3 สมัยล่าสุด
แม้จะพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ไม่ได้ว่า ตี่จับ ทำให้เรามีผลงานที่ดีในกีฬากาบัดดี แต่ที่แน่ๆ ตี่จับ ทำให้เราเข้าใจกติกาของ กาบัดดี ได้ดี
